Sách dày 459 trang, khổ 14,5x20,5cm, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, năm 2006 do Phạm Đức Thành và Trần Khánh (Viện Nghiên cứu Đông Nam Á) đồng chủ biên. “Việt Nam trong ASEAN: Nhìn lại và hướng tới” gồm 4 phần: Phần I giới thiệu những vấn đề chung có các bài viết khác nhau trình bày thành tựu, đóng góp, cơ hội, thách thức, triển vọng, vai trò, ý nghĩa và dấu ấn hội nhập của Việt Nam sau 10 năm gia nhập ASEAN. Phần II nói đến hợp tác chính trị - an ninh và quan hệ đối ngoại. Đề cập đến nhiều khía cạnh như Việt Nam – ASEAN với mười năm đồng hành trên chặng đường hội nhập Quốc tế (1995 -2005); Vai trò của Việt Nam trong hợp tác chính trị - an ninh ASEAN 10 năm qua; Triển vọng cộng đồng an ninh ASEAN và tác động đối với Việt Nam… Cuối cùng nêu lên ảnh hưởng của sự hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc đối với Việt Nam.
Phần III: Hợp tác và liên kết kinh tế. Các tác giả tìm hiểu về hiện trạng và vấn đề của Đông Nam Á. Những bước hội nhập tiếp theo và tình hình liên kết kinh tế của Việt Nam - ASEAN trong bối cảnh mới. Bên cạnh đó còn thấy được triển vọng cộng đồng kinh tế ASEAN và tác động đối với Việt Nam. Giới thiệu sự tham gia của Việt Nam trong chương trình hợp tác kinh tế tiểu vùng sông Mê Công mở rộng.
Phần IV: Hợp tác chuyên ngành và các vấn đề văn hoá – xã hội. Nghiên cứu việc hợp tác khoa học công nghệ Việt Nam – ASEAN trong thời gian qua; Nêu lên một vài suy nghĩ về tác động của việc Việt Nam gia nhập ASEAN đối với đời sống văn hoá đương đại của đất nước (sau 10 năm nhìn lại), về giáo dục Việt Nam và chiến lược hội nhập khu vực trong thế kỷ XXI từ kinh nghiệm của một số quốc gia Đông Nam Á; Từ cơ tầng văn hoá Đông Nam Á ở các dân tộc bản địa Trường Sơn – Tây Nguyên, suy nghĩ về cơ sở của sự hội nhập Việt Nam – ASEAN hôm nay.
Việt Nam đã có những đóng góp nhất định cho sự tồn tại và phát triển của ASEAN và cũng gặt hái được những thành quả bước đầu. Phía trước của ASEAN tuy có nhiều cơ hội để phát triển, nhưng cũng nhiều thách thức đòi hỏi Việt Nam cùng các thành viên khác phải hợp tác, liên kết chặt chẽ hơn nữa để xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN và trở thành nhân tố chủ đạo của Cộng đồng Đông Á.
Hy vọng cuốn sách sẽ mang lại nhiều thông tin bổ ích cho những ai quan tâm đến vấn đề này.
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
Minh Thuỷ