Đô thị hóa là quá trình tất yếu của tiến trình phát triển kinh tế, xã hội của mọi quốc gia; làn sóng đó đã lôi cuốn và tác động trực tiếp đến nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Những chuyển đổi về văn hóa, xã hội và việc làm... trong quá trình đô thị hóa đã tác động đến đời sống của nông dân Việt Nam nói chung và cộng đồng cư dân nông thôn ven đô nói riêng.
Nội dung cuốn sách được trình bày trong 2 phần. Trong phần thứ nhất, tác giả phân tích khái niệm, ảnh hưởng và đặc điểm (từ góc độ văn hóa) của “đô thị hóa” để giải thích cho những biến đổi tâm lý của người nông dân trong bối cảnh đô thị hóa. Bên cạnh đó, nêu lên đặc điểm của đô thị hóa ở Việt Nam, những thành tựu đạt được và những tồn tại, ảnh hưởng của nó đến sự ổn định cuộc sống của người nông dân.
Phần thứ hai, tác giả tập trung phân tích kết quả nghiên cứu thực địa về tâm lý xã hội của cộng đồng cư dân nông thôn trong bối cảnh đô thị hóa. Vấn đề hệ giá trị và định hướng hệ giá trị của cư dân nông thôn hiện nay so với hệ giá trị và định hướng hệ giá trị truyền thống không thay đổi của người nông dân, như: việc làm, con cái, gia đình. Giá trị đã thay đổi, không còn quan trọng như trước ở nông thôn trong bối cảnh đô thị hóa chính là giá trị hàng xóm láng giềng...
Sự thích ứng của cư dân nông thôn với những biến đổi nghề nghiệp trong bối cảnh đô thị hóa đã được trình bày và phân tích bằng những số liệu cụ thể như người nông dân có thể thích ứng tốt với biến đổi xã hội qua nỗ lực để ổn định cuộc sống. Bên cạnh đó, tác giả cũng chỉ ra sự thích ứng của cư dân nông thôn với những biến đổi lối sống từ văn hóa nông thôn sang văn hóa đô thị, có sự đan xen giữa lối sống đô thị và lối sống truyền thống đã tạo nên bức tranh sinh động về nông thôn-đô thị Việt Nam trong bối cảnh đô thị hóa của người nông dân ven đô.
Cuốn sách góp phần làm sáng tỏ những đặc điểm tâm lý xã hội của một nhóm xã hội lớn trước tác động của quá trình phát triển trong bối cảnh đô thị hóa đang diễn ra ở Việt Nam hiện nay, đã khái quát được phần nào đặc trưng tâm lý nông dân và những thay đổi của tâm lý đó dưới tác động của đô thị hóa. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu và quản lý ở Việt Nam.
Xin trân trọng giới thiệu cùng các bạn./.
Nguyễn Vũ