Khảo cổ học tiền sử tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông

15/12/2024

Vũ Tiến Đức ;

Nhà xuất bản Lao động ;

2024

346

Tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông là hai tỉnh phía Nam Tây Nguyên, vốn tách ra từ tỉnh Đắk Lắk cũ từ năm 2004. Đắk Lắk và Đắk Nông là mái nhà chung của gần 50 tộc người, trong đó có 4 tộc người thiểu số tại chỗ (Êđê, J’rai, M’nông. Mạ). Tư liệu khảo cổ học đã chứng minh sự có mặt con người tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông từ thời tiền sử. Khởi nguồn từ những cộng đồng dân cư thời tiền sử đó, trải qua quá trình lịch sử phát triển lâu dài với những giai đoạn phát triển chung của nhân loại, các cư dân sinh sống trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông đã hình thành nên những giá trị truyền thống văn hóa của vùng đất này. Do đó, nghiên cứu về các giai đoạn phát triển thời tiền sử tỉnh Đắk Lắk và tỉnh Đắk Nông cũng chính là nghiên cứu giai đoạn mở đầu trong diễn trình phát triển văn hóa, xã hội khu vực phía Nam vùng Tây Nguyên.

Những nghiên cứu khảo cổ học Tiền sử tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Nông sẽ góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, qua đó cung cấp luận cứ, luận chứng cho chính sách xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở các bản sắc văn hóa vốn hình thành và phát triển qua nhiều cộng đồng cùng sinh sống trên cùng mảnh đất trong buổi đầu lịch sử; là tư liệu khoa học có tính pháp lý cho công tác xác định và bảo vệ chủ quyền dân tộc trên vùng đất biên cương chiến lược của tổ quốc; cung cấp thông tin chính xác về di tích khảo cổ cho các nhà quản lý trước khi hoạch định chính sách xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội của hai tỉnh trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện nay.

Thông qua cuốn sách, bức tranh về đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội của các cộng đồng cư dân thời đại Đá mới tỉnh Đắk Lắk và Đắk Nông được phác thảo bởi nhiều sắc màu cơ bản của hệ thống di tích, di vật vô cùng phong phú, đa dạng và được điểm thêm những đường nét chấm phá thanh thoát, phóng khoáng và mềm mại bởi gam màu khác nhau của những mối quan hệ giữa con người với nhau và giữa họ với thiên nhiên rộng lớn và bí ẩn. Qua đó, cũng dễ dàng thấy rõ mạch nguồn văn hóa Tây Nguyên chảy liên tục và hòa chung vào lịch sử dân tộc tại thời điểm có ý nghĩa bản lề trong tiến trình hình thành các giá trị truyền thống của vùng Tây Nguyên. Một số luận điểm, ý tưởng mới bước đầu được đề xuất như: giả thuyết về sự tồn tại nhóm di tích/văn hóa dọc lưu vực sông Srêpốk thuộc giai đoạn Trung kỳ Đá mới, về đặc thù diễn trình phát triển thời đại Đá mới tại địa phương… Dù còn một vấn đề chưa đủ tư liệu hoặc là vấn đề còn có những ý kiến chưa thống nhất trong các nhà khoa học nhưng đây có thể coi như những gợi mở định hướng cho những nghiên cứu trong tương lai

  •  
     
  •